Mit Helmut Schmidt is ok een Koptein up siene letzde Reis goahn …
De ole Koptein . . .
Ding – dooong, ding – dooong. Dat Lüden, dat keem van d’ Kaarktoorn her.
Elker Oabend üm Klokk söäben kreech he dat to hörn. Un elker Oabend seet he hier, un keek över dat Woater. He seet up siene Bank. He nööm hör stilkens jümmer „siene Bank“. Wiel de in sien Föölen dat eenzige wee, wat hüm bleeven is. Bleeven van een langet Lääven up See un achtern Diek. Söäbenunfüfftich Winters un Sömmers is he rutfoahren mit de Möv, as de sien Kutter döfft wee.Elker Dach un Joahr up Joahr. Dat sünd man minn Doagen wäst, an de he vöör de Noordwest kapituleert hett. De grooten Störms, de keemen jümmers ut Noordwest. An Winterdach weih denn woll foaken een stieven, aflandigen Oostwind – man de har hüm nie nich van d’ rutfoahren ovhollen kunnt. Sien Grete har denn woll mennich Stünn’n in Huus säten un trillert. See har hüm denn leever bi sükk hat, bi sükk unner dat schulige Reiddakk. Nu – wenn he hier sitt un an de Tieds noa achtern langskikkt – nu kann he dat verstoahn. Domoals is hüm dat Weeten dorüm ni nich ingoahn. He muß rut up d’ Woater – as wenn dor buten Een wee, de hüm an d’ Lien har. He is as Jung bi sien Grodvoader anfung’n. De Oal wee to de Tied ok all nich mehr de Jüngste. Sien Voader de wee nämich in Frankrieks Grund blääven – un so fääl een Ooch in de Familinkett. Sien Moder wee sein Anhüüren bi Opa woll nich recht weesen – oaber dat wee Mannslüüsoak – un dat bleev Mannslüüsoak! Dor harn de Froonslüü sükk ruttohollen.Vandoach sücht dat för hüm anners ut – vandoach läävt he in een Froolüüwelt. Dat sächt he woll moal luut to sükk sülven, wenneer he sükk alleen mit sükk weet. Alleen up sien Bank – hier boaben up d’ Diek. Disse twee Meter hollten Plank – dat is hüm bleeven van siene Welt. De licht nu all hoast twintich Joahr hier up twee Poahlen. Sied de Doagen, as man sien Kutter ovwrakkt hett.De Jungs up d’ Schippskaarkhoff de wullen hüm een Freud moaken, un hevvt een Plank un twee Stükken van de vörderst Mastboom to een Bank torecht timmert.Domoals we hüm dat wiers keen Freud – oaber mit de Tied is hüm de ole Bank an d’ Haart wussen. Is dat Hollt doch dat eenzige, wat ut siene Tied noch mit hüm dör de Tied geit. Grete – siene Froo in fiefunszäßtich lange Joahren – de har joa all vöör tein Sömmers bi de Herrgott up dat groote Schkipp Ewichkeit anmustert. Sieddem luur see säker up hüm – up de groote Reis. För hüm wee schiens noch keen Bott up dat groode Herrgottsschkipp. Doarüm sitt he elker Dach hier un tööft, dat see vöörbiseilt un he hör towenken, ov villicht ok moal een Word mit hör schnakken kann – wenn dat Schkipp för een poar Minüten Anker schmeet, üm wäär een an Bord tonähmen.De füürige Sünn stunn all achter de Kaarktoorn un blenker son bietji dör de Bulgen – dat keem hüm hoast an, as wenn de Herrgott hum mit sien groode Finger wat wiesen wull.He kroam sien Tabakksbüdel un sien Piep ut d’ Taaschke – een Fingerspütz vull Tabakk muß he noch ähm in de Piep stoppen un schmöken. Denn muß he wäär in siene Froolüüwelt retuur.In de Froolüüwelt, in de dat keen Schmöken un keen Priemen geev. Dor heet dat blods jümmers „Opa Rass, rauchen ist nicht gut für sie. Wir müssen auf ihre Gesundheit achten.“Tüünkroam – dat geev säker wat to särgen, woarüm he nich schmöken schull – nää, man jüüst sien Gesundheit de mussen see vöörschuuven. He har noch nie nich een Dokter brukt in sien Lääven – un wee mit schmöken un priemen token Wääk särßunnängzich Joahr.. Dat schullen de besörchten Froonslüü hüm man eers noamoaken. In de eerste Tied – noadem see hüm in dat Seniorenheim verfracht harn – leech hüm dat düchdich dwarß in de Moach. Bit he denn spitzkrägen hett, dat man ok mennich lüütji Vöördeelen har, wenn man sükk dornoa geev. He hett sükk dornoa gääven – tominnst noa buten hen.He har joa siene Bank. In de Stünn’ns up sien Bank kunn he schmöken un priemen soveel as he wull. He kunn sien Piep an dat Hollt utkloppen oahn dat glieks een anfung to rär’n.Un dat moiste – he kunn de Sloatji nochmoal mit Kattun över d’ Diek mang dat Woater suusen loaten. So as vöörtieds ut dat Stüürhuus över de Reling.Schmüstern kummt hüm an – een van de Uppassersfroolüü ut dat Seniorenheim de har in de Anfangstied moal ähm sehn wullt, wat he so up siene Bank aal so dreev, wenn he dor stünn’slang alleen seet – un wee hüm achteran klabastert. He har sükk buten vöör d’ Dör all glieks een gooden Priem achter de Kuusen neit, un wull de – as he bi sien Bank ankoamen is – glieks in d’ Woater speen. He dreit sükk üm – stüürt de Priem up Tuur – un hört wat klatschen. Häch, hett he noch dorcht, woarüm geit dat so flink – dat Woater is doch noch een heel Ennen wäch. As he sükk ümdreit hett kreech he dat Mallör to sehn: de Priem wee nich in d’ Woater laand – he seet mirden in d’ Gesicht van dat Uppassersfroominsch – un drüppel van dor heel sinnich noa ünnern up hör Gewaltsbösten.Dor hett he denn noch laang för betoalen mußt – oaber dat wee hüm daat Spill weert west.As „Entschädigung“ hett he dat woll ankääken – son bäten as een Schlikkerstükk dorför, dat see hüm sien Besinnen noamen hevvt. Nä – nich dat in sien Kopp un Haart – oaber dat, wat he anfoaten kunnt har. Noadem sien Grete up de groote Reis goahn wee.He wull eelich in sien Huus blieven – in dat Huus, wor he sien Lääven in tobrocht har, wenn he an Land wee. In dat Huus, wor achter de Dör – in de hukich Gäävel – jümmers een Minsch up hüm wachten de, wenn he van d’ Woater keem. Liekers bi Störm un Rägen ov bi Sünnenschien. Wenn he in de Dör stunn, denn wee dat elkermoal so, as wee de Tied stoahn blääven. Mit Gretes wächgoahn wee een Deel van de Tied denn wüggelk stoahn blääven. Un jüst denn mussen see hüm verplanten. Na joa – he is joa nich ingoahn as so een ollen Boom – oaber een grooten Deel van siene Takken sünd doch indrööcht.Sien beid Deerns harn hüm dorto brocht, dat he in dat Seniorenheim trukken is. Noa hör Schnakken kunnen see sükk denn een büld mehr mit hüm ovgeeven. Wiel denn joa sien Huushollen un sien Plääch hör nich mehr belasten dee.Wu moi schull dat worden. Un wu moi is dat wurden.Eenmoal an Winachen sünd see noch bi hüm wäst, üm sükk wat van hüm ovteeken to loaten – un dat is nu all nägen Joahr her. He hett sükk dormit ovfunnen. He hett sükk inricht in dat neeä Tohuus – so good as he d’ man även kunn.He hett joa sien Seefoahrtsbook noch – un dit is joa blossich een Stää, üm to tööven, dat he dat letzte moal anhüüren kann – up de Herrgott sien Ewichkeitsschipp – bi sien Grete.As he denn sowiet is, dat he sien Piep to Ennen schmökt hett, un de Diek andoahl noa d’ Heim will, dor tutert dat över d’ Woater. He sücht – so as elker Oabend üm de sülvige Tied – de Herrgott sien Schkipp vöörbiseilen. Gediegen – denkt he – de tutern doch anners nich – un will sien Grete all towenken.
In disse Oogenblikk sücht he de Anker fallen – un he kricht van een Stiäm to weeten, dat he anhüüren kann.Tja – de Froonslüü ut dat Seniorenheim de hevvt hüm noaderhand söächt. Funnen hevvt see oabers blods sien koolen Liev – de kann nämich nümms mitnähmen, wenn he up dat Ewichkeitsschkipp anhüürt. Eenzich sien Piep, de Tabakksbüdel un de Sloatjistaang – de hevvt see nich funnen. Bit vandoach särgen de Minschen an d’ Hoaben, dat he de mitnoahmen hett – denn elker Oabend, wenn dat Wäär good is, sücht man Klokk Söäben een Riech lüütji griese Wulken över d’ Hoaben seilen. Un de Lüü an d’ Diek sünd wiß: dat is de Damp ut de ole Koptein sien Piep.
Mi gung dat in de letzde Tied rein wat schofel. Moal kneep mi dat hier un denn wee dor wat ut Litt. Mit dat ut Büx goahn leep dat ok nich mehr so as ikk dat wennt wee. Foaken seech ikk wat, wat gannich dor wee, denn hör ikk wäär wat wenn nümms wat sächt har – ikk wee all rein an vertwiefeln. Wat har ikk nich all aal upstäelt, dat sükk dat ännern schull. Een heelen Frachtwoagen vull Krüderee har ikk all utprobeert. Van waarm Beer bit eegen Urin har ikk nix utloaten. Een Froominsch mit Krüüzblikk har mi deep in de Oogen kääken, de Müüren un de Footdeelen van us Koamers har ikk van een Wittflüchter beschnakken loaten. Een koppern Matratz har mi een Spökenkieker ünner mien Bäedstää schoaven – bi Vullmoand bün ikk dreemoal rüggels üm d’ Huus to lopen – nix hevv ikk utloaten. Oaber as mi denn een anschnakken wull geeläd Pulver ut de Klöten van een Bengoalschen Keunichstiger över mien Äten to streen, wiel dat bi de Schinesen in mien Loach ok düchdich helpen de, hevv ikk mi doch lever us olen Huusdokter anvertroot. So richtich wieder wuß he oaber schiens ok nich mit miene Leiden. As he näämich siene Künsten an mi ovaarbeit har, oahn dat dor wat bi rutkoamen is, stüür he mi noa een Studeerden mit soveel latinsch Beteekningen tüschen dat Dokter un de Huusnoam, dat gung över dree missingsch Toafeln an de Müür.
Sien Kolleech dat wee een Korrifeeä in de Medisin. He sää dat mit so een Eehrfürchtichkeit in de Stiäm – ikk hevv binnerwendich in mi dat Krüüz schloahn, un in Huus in mien schlau Bööker noakeeken wat dat Word denn woll to bedüüden har.
Dor schull sükk doch wüggelk een Berühmtheit, een Schenie ünner Experten, de Gröttste up dat Rebett van ‚undefinierbaren mensch-lichen Verhaltensweisen’ mit mi befoaten.
Un wat sää mien Frünnd Hinnerk, de ikk in d’ Krooch dor glieks van vertellt hevv? Joa man, de Kerl käen ikk – dat is een Dokter de sülvst een Oss sowiet henkricht, dat he sülvst Kalver kriegen kann. Doarüm kann ikk di blods woahrschoon uptopaasen dat he ut di keen junget Wicht moakt.
Sied dree Joahr wee de Kreech to Ennen. Dat lüütji Dörp achter d’ Diek har van dat Hauen un Stäken in de Welt dor buten nich allstoveelmitkräägen.
Blossich de kreechsfasten Mannslüü weesen dor mirdenmanken as Suldoaten. De meesten hevvt hör Tohuus nie wäär to sehn kräägen.
Peer harn see bi Kreechseennen ok nich mehr hat – de Moorkolonisten. De har een Wehrmachtskommando ovhoalt, de weesen kreechswichtich.
So mussen de Froonslüü, de Kinner un de Ollen sehn, dat see mit Huus un Hoff un Land kloarkeem’n. Dat gung man mehr schlecht as recht.
Minnoa Bussmann wee mit söäben Kinner alleen blääven.
Zägenmelk un Spekk un Wurst van d’ letzte Schwaart-schlachten hevvt hör över de eerste Noakreechssömmer wächhulpen.
Twee Keu un een Bullkalf har see nu allwär in d’ Land. Een Koppel Höner un de Mutt mit Birgen, de moken dat ganze rund.
Eelich kunn see blied wääsen.
Middachs keem nu all mennichmoal war anners up d’ Disch as blods Bookweetenschubbers un Görtzopp.
Wenn see so denkt – alleen har see dat woll nich henkrägen.
Dat neeä Läven wee man jüst een poar Wäken old, dor stunn oabends – net vöör d’ düster worden – tomoal een utschmacht Mannsbild bi hör up d’ Hoff. De Keerl gung dat noch dusend moal klöäteriger as hör sülven.
Man kunn sehn, dat weeeen Suldoat, de keen Heimoat mehr har.
See hett hüm denn furss ‘n groten Pott Bree koakt, un düchdich wat to drinken gääven. Dat eersmoal wäär Lääven in dat moager Minschke keem. As he dat dor achterneit har, hett see hüm wiest, wor he de tokoamen Nacht in d’ Stroh schloapen kunn.
Annern Dach wull he denn wiider. Worhen dat wuss he ok nich – oaber wiider.
He wee joa keen Minsch – he har joa keen Kennkoart.
He har joa nichmoal een Noam. Tominnst keen, de de Minschen in dit Land verstännich tofallen wür. Meen he.
Un noa sien Land – noa sien noa Huus anto kunn he ok nich mehr. Dor würn see hüm dodscheeten – as Desertör.
Ovwoll he nie deserteert wee. He wee in d’ Kreech eenfak gefangen noahmen worden – so wee dat nu moal.
As Minnoa de anner Mörgen noa buten geit, un bi hör Aarbeid will, troot see hör Oogen nich.
De Hönerhukk is rein, de Höner sünd all buten – de Schwienhukk is ovmärst, de Zägen putzt un striegelt. Sowat hett dat hör Lävdach noch nich gääven.
Un de Minsch oahn Noam will jüst wär up de Padd oahn Noam – wiel he joa nümms wee un nargends hengehör.
See hett hüm nich lopen loaten. See hett Frööstükk moakt.
Nich so, as dat anners bi hör geev – nä, de Toafel seech ut, as wenn dat Winachen wee.
Un so wee hör ok tomoot. He hett denn noch een Nacht in d’ Schüür schloapen – un noch een Nacht. Un noch een un noch een.
Tomoal har he denn een Koamer in d’ Huus. Un een Noam har he ok wär.
Ut sien Noam, van de he meen, dat he de Minschen hier nich tofallen de, harn de Moorlüüd eenfach Krischoan moakt.
So licht gung dat, wenn dat Haart un de Minschlichkeit wat mittoschnakken harn.
De Lüü üm Minnoa Bussmann to hevvt eers niks wußt van hüm – denn hevvt see niks sächt – un denn hett he tomoal dortohört.
He hett de Noabers dat liekers ok nich allsto stuur moakt.
Överall, woar dat irgendwons kniepen de, wee he dor un hülp.
Ov dat de Schmidd sien Aarbeid wee, ov dor wat to dischlern anstunn – oahn Bemööt – Krischoans Hann’n weesen överall.
Sogoar de Kuul de he moaken, wenn sükk een ut de Kolonie noa d’ Herrgott ovmäeld har.
He is so hoast van sülvst de Kinner hör Voader worden.
Nä, nich van d’ Blood her. Oaber as Frünnd – un dat kunnen see bruken.
De letzt Knütt an dat Nett is denn woll doan worden, as he de Stäe in Minnoas Haart innoam’n hett – de Stäe, de, sietdem hör Mann fall’n wee, nümms mehr innoahmen har.
Villicht is dor, as see Krischoan dateerste moal sehn hett, all een Toafel upsett worden. Een Toafel mit dat Word reserveert.
So is he denn eefach van een Minsch ut dat een Volk to een Minsch in dat anner Volk worden.
Un dat oahn dat dor wat Wichtichs an tweigoahn is.
Moders tachentichste Geburtsdach wee nich mehr wiet hen.See mook sükk woll sied langer Tied all hör Gedankens, wat an dissen Dach dor woll aal up hör doalkeem. Ji moten weeten – mien Moder is hör Läävdach keen Frünnd van groote Fierderee weesen. Un groote Vertelleree, wat see in hör Lääven all aal doahn hett, de mach see rein gannich hörn. See is van d’ leev Gott in de Spoar sett worden, un see muß sehn, dat see dor in langs keem. So eenfach wee dat!Je nörder de Dach mit de tachentich keem, ümso foaker leet see bi us Pingeldroaht-Schnakkeree anklingen, wo benaut hör dat wee.Wi sünd mit särß Kinner in d’ Huus. De veer Öllsten geit dat, wat Moder beröört, stilkens an d’ Mors vöörbi.So ov so!Anners is dat bi mien jüngst Süster – de is een bietji överkandidelt.Ikk säch jümmers – de hett vergäten, woar see up d’ Welt koamen is. See mutt ut aal dat, wat see anfoaten deit, een groot Trara moaken.Stükkwies vertell Moder mi denn, wu de Fierderee so lopen schull.Tachentich Joahr dat word Minschke joa blods eenmoal in sein Lääven – de heele Verwandschkupp ut elker Hörn har mien Süster all nööcht. Een grooten Soal har hör Dochter all hüürt – Övernachtungen för de Gasten inschrieven loaten – un wat dor anners noch aal tohört.Blossich een Soak – de har see nich doan.Hör Moder har see nich froacht, wat de woll so meen!Un Moder har nich de Kuroasch to särgen: Hör to mien Deern – ikk will dat nich un ikk kann dat nich. Loat mi mi de Dach so begoahn, as ikk mien Lääven läävt hevv.Dat wee de groote Bredullje. De Uplösung wee eelich heel eenfach.
Ikk hevv een groot Mest noahmen, un hevv de Knütt tweischnäden.Sööben Doach för de „groode Dach“ bün ikk noa Moder to foahren.Oahn laang vördem hen un hertotüün’n hevv ikk hör de Foahrtüüchdör openhollen. See is instägen – un wi sünd losjükelt.Wat ikk mit hör vörhar un wonehm wi up doalhullen – dat wuß see noch nich.Ikk har blossich to hör sächt, see bruks sükk üm dat heele Geböören keen Gedankens mehr to moaken.See hett mi gewähren loaten. Ikk wull hör wat erfüll’n, wor see hör Läävdach van dröömt har – wat siet füfftich Joahr as een Poahl in hör Haart seet.Ikk wee mit hör up de Padd in d’ Noordland – up Nörwägen to.Mien Voader hett hör in de Kreechsjoahren disse Poahl in d’ Fleesch sett. Un dat keem so:Voaders ole Fischdamperkruu wee in d’ Kreech schwangswies in Dennsten up een Kreechsversörgungstanker – up een Bunkerschkipp. Stationeert wee de Koahn in Stavanger. Wiel dat joa so wiet wäch wee – un wiel see joa över een heelet Joahr nich mehr in d’ Heimoathoaben weesen, kunnen see hör Frolüü up Visit koamen loaten.
Dat hevvt see denn ok aal mitnanner doan, de Seelüüd. Bi us in Huus wee groote Uprägung.De Familin woanden meist üm mest in d’ sülvige Staddje, un so harn de Moders sükk dat tägensiedich all so richtich klörich utfaarft.Wat Wunner ok – in so een gräsigen Tied!Elker Nacht Siren’ngehuul – elker Nacht mit Kant un Band in d’ Bunker rönnen – un denn wenkt vöör een körte Tied dat Paradeis. Dor wee tomoal in een poar Familin in de grote Kreechshoabenkuntrei so’n lichten Röäk van Glükk.Kuffers wurn tosoamen lehnt, wat man för so een groode Reis bruks, dat wur inpakkt – wenn man överhaupts wuß, wat för so een Reis’ nödich wee.Denn well van de Froonslüü wee allmoal verreist wäst?Un denn glieks sowiet!So een Reis vöörbereiden, dat broch een Hüpen Waarkeree mit sükk.Oaber liekers – de Dach vöör de Ovreis wee koamen.Moder hett in de letzte Nacht keen Schloap krägen. Van irgendwons her har see sükk een Bezuchsschien för Kleärstoff organiseert – un sükk in de letzde Nachtstünnens noch een Sönndachskleed neit.Mörgens üm söben schull dat denn losgoahn. Mit de Marinetoch van us lütji Boahnhoff ut. Dat wee aal bit in de letzte Kleenichkeit ploant.Wi Kinner wullen joa aal mit noa d’ Iserboahn. De Grooten schullen dat Foahrrad mit de Kuffer schuuven – un de lütjin dor in een Drufel ümto.Üm veer Ühr wee de Nacht to Ennen.
De heel Koppel Kinner waschen, antrekken, Botterbrod schmeeren – mannoman, gung dat tokehr. De Wichters mussen joa ok noch hör laang Flechten torechtmoakt kriegen.Een Hülpsmaid för de Huushollen wee woll all dor – oaber doch jümmers wäär Moder hier un Moder dor.Klokk half särß ballert dat an de Dör.Een luude Stimm bölk: Telegramm!Up Schlach wee dat in d’ Huus so saacht – man kunn een Fleech an d’ Müür sitten hörn.Well in disse Tied läävt hett, de weet wat dat Word Telegramm meist in disse Tied bedüden dee. Moder stunn mirden in d’ Köäken – in de een Hand een Dook – in de anner een Oohr van een van de Jungs. As wenn see in Soalt goaten wee – so stief un ok so witt!De Hülpsmaid har denn Postbüdel dat Kuwert ovnoahm’n.Dat düür woll fief Minüten, dat Moder sükk wär röögen kunn.Us keem dat as een Ewichkeit vöör. Allens leep as in Zeitlupe ov.Moder streek mit een Pellermest de Ümschlach oapen. See wee as’n Steen – blossich an dat Papier kunn man sehn, dat see innerlich trillern de.Särßtein Oogen keeken stier up dat lütji Stükk bruun Papier.Jeden wuß bi sükk, wat dor koamen muß.
Un hoap doch up wat anners!Dor keem denn ok wat anners – nich „Gefallen für Führer, Volk und Vaterland“ – nä, blods heel banoal: „Reise nicht antreten – bin dienstlich verhindert – Hermann“!Nümms sä een Word – nur bi Moder in de Oogen, dor blenker dat.Un tomoal leepen Troan’n över hör Gesicht – dat wull rein gannich wäär uphollen.Sächt hett see niks, oaber ikk denk vandoach noch mennichmoal wo dat woll in hör Haart utsehn hett.Wi wussen blossich: Voader is nich dod!Wat in us Moder stürben is, as see een Wääk loater to weeten krägen hett, dat Voaders dennstliche Verhinderung blond wee un een Rock anhar, hevvt wi domoals noch nich empfind’n kunnt. Kiek – un sied disse Tied seet de Poahl in Moders Fleesch.See hett mi foaken van hör Droom vertellt: Eenmoal in hör Läven much see Nörwäg’n sehn.Un nu – to hör tachentichsten Geburtsdach is dat sowiet!Wi wullen de Droom läven – dat heet, ikk wull hör de Droom läven loaten.Een wunnerboare Reis – van Düsseldörp dör Westfoalen, dör de Lünbörger Heid, de groote Hambörger Hoaben ankieken – un denn liek ut noa Nörden to.Moder is dat nich as Autofoahrt ankoamen – nä, see schwääf glöv ik över dat Land.See hett ünnerwägens nich eenmoal froacht wor dat denn hengeit. See wuß dat woll.
As wi oabends an Jütlands Spitz över dat schwaarte, blengerige Woater keeken, dor froach see mi: „Licht dor achtern mien Droom?“.Ikk kunn blossich nikoppen un denken, mörgen fro büst du in dien Droom – in Nörwäg’n.De neeä Dach wee dartich Minüten old, as wi spöörden dat dat Fastland achterut bleev. Achtein Stünn’ns ünnerwäängs – Moder har eelich schloapen mußt as’n Ülk.
Mien Unkel Makki Bothe de wee Foahrmann in Jever. Mit eegen Peer un Woagens. De twee Vossen de he in d‘ in d‘ Peerstall stoahn har, de weesen sien heele Stollt.Well in Jever vandoach all günntsiet van de Szäßtich is, de kann sükk meist noch good an dat Originoal besinnen. Föör mennich Huus in Jever un ümto hett he Sand un Hollt un Steenen foahren. Ok woll Meubelmang van een Stäe noa d’ anner bi d’ Woahnungswessel. Liekers – wat sükk transporteeren leet, dat wee Makki Bothe sien Plesäär. Wenn een van d’ Jeveroaner ov Jeverlänner Minschkes de Läpel ovgääven har, denn spaan Unkel Makki de schwaarte Woagen an. Dat wee een reined Glanzstück – van binnen utstaffeert mit Samt un Sieden – vöör de groote Fensters schwoare dunkel Stoffhangers. De weesen bestikkt mit sülvern Palmwedels, as Teeken van Ruh un Fräe.
An de veer Dakkskanten stunnen puusbakkich Engels mit Bloaseree an d‘ Bekk. Well denn heel saacht wee, de kunn dat Hallelujah hörn. Lobet den Herrn. Dat hett Unkel Makkii ok säker doahn, wenn he in Frakk un Zylinnner up d’ Bukk seet un vöör sükk de mit schwaarte Däkens behangen Peer. Sien „Broadenrokk“ un de schwaarte Zylinder de harn mitnanner all mennich „letzt Padd“ achter sükk brocht. Mit Zägenbössel un Stävelschwaart kreegen se jümmers wäär de richtige Klör. De Bedrijf leep eelich heel good, denn as dat so is, wat de Een sien Dod is de Anner sien Brod. Dat mutt man ok so nähm’n as dat schrääven is – denn wenneer dat vöör de Foahrt Geld geev, denn kunn he dor nich veel mit beschikken. Naturalien ween ansächt, denn vöör Boargeld kunns joa niks koopen to de Tied. Unkel Makki har joa een groden Kring van Bekennden, de woll aal noch moal as Foahrgast bi hüm up d’ Woagen to lirgen keemen.
De sörgen to Läävtieden all dorvöör, dat see good noa hör letzde Woahnung keem’n. An een griseligen Haarstdach noa d‘ Kreech nööch Unkel Makki mi, hüm to helpen. He muß mit de Liekenwoagen in d’ Jeverland – noa een Burderee. Ikk wee joa all een ballerhaftigen jungen Keerl, un kunn woll good een Siet Spekk dorto verdeenen. Also – mien Voaders dunkel Jakk mit Koffjimukk upbösselt – un los gung de Reis’. Eers noa d’ Dischleree. De Sarch ovhoalt un up de Lafette fastmoakt. Ikk hevv mi blods wunnerd, dat veer utwussen Kerls bi so ‘n leddigen hollten Kist so an stöähn’n weesen. Najoa – Eekenholt is schwoar. Över Olldörp un Hogenkarken gung dat noa Friederk – Augusten Gro. De Minschen de us ünnerwäängs bemööten bleeven aal stoahn – de Mannslüü trukken de Mütz’ – un luurden bit wi an hör vöörbi weesen. Ikk keem mi tägen Unkel Makki dor up de Bukk reschkoapen groot vöör. Up de Buurnploatz ankoam’n, dreit Unkel Makki noa de Burseldöör to. De Noabers van de „Verblichene“ stunnen as Sarchdroagers all proat. As wi denn up de Deel weesen, wuur mi dat doch so ‘n bäten anners tomoot – wuß ikk doch nich, wor dat mit Lieken ovgeit, wenn see insarcht wurden. As denn de Deckel van de hollten Kist ovkeem, dor full’n mi bold de Oogen ut de Kopp – dartich Buddels Schlukk – schwaartbraant. Buddel vöör Buddel in d’ Jeversch Wäkenblatt inpakkt.
Mi gung dör de Kopp, worföör so ‘n Bladdje doch nich allens good is, eder up d’ Dönnerbalken de Mors dormit reinmoakt word. Statt een doden Buur keem een van de Knechten mit een Schuufkoar vull pralle Buuskohlköppen an, de wäär mit retuur noa Jewer gungen. As de Sarch inrüümt wee wee, wuur he wäär good up de Lafette fastmoakt, dat us de „Liek“ ünnerwäängs jo nich van d’ Woagen pultern de. An de Greepen drüff man nich anfoaten – de kunnen van dat Gewicht woll utrieten. So een „doden Buur“ de is joa bannich schwoar. Noa een goden Köpke Tee, een lütten Söpke un een örnlichen Reem van d’ Schink – de in d’ Köken an d’ Böän hung – moaken wi us wäär up de Padd. De Schandarm, de us in Hogenkarken tomööt keem, klauter van sien Rad – nääm sien Tschako off un leet us vöörbifoahr’n. Van wägens de „Pietät“.
Aarntdank – well danken wi eelich? Wat schall dat denn heeten? Wi plöögen, wi äärgen, wi planten un sei’n – un bi de Aarnt dor hevvt wie en goodet Geweeten, wiel wi nich an de Heergott sien Möählen rümdrei’n.
Gentechnisch müssen wir etwas verändern – so schnakken see dries in de Weetenschkupp, verkünden das Wollen auf grellbunten Bändern, un marken nich, dat hör Doon blods een Pupp.
See hevvt sükk all laang hör Geweeten verkliestert – see kieken bekkmätersch blods noa hör eegen Pleesäär – sächt Een wat dortägen, denn sünd see verbiestert, un hör’n nich de doode Natur hör Geräär.
So moaken see wiider – de hoogen Geleerden, un Welt schenkt Vertroon för schofel Gedoo – oh Gott – was soll aus der Welt noch werden? Wies Du us de Padd – und mache uns froh.
De Winter wee över Nacht in d’ Land koamn – villicht har he dat eerste Lucht an de grööne Kranz sehn, de in dat grode Trappenhuus hung – villicht wee ok upwoakt, wiel he de lüütji Kinner har singen hörn – de an disse griese mörgen ünner de Dann’nzwiegen stunn’n un Winachsleeder in de koole Lücht van de wiede Deel stüürden. See stunn’n dor – in twee Riegen piedelliek utricht – as Suldoaten up d’ Kasern’nhoff. See weesen an klöömen in hör kört Büksen – dat kunn man an de fiin Stimm’n hörn, de as sprungn Glas klungen. Bi d’ Singen keeken see stur liekut – up een grodet Mannslüübild ünner een Foahn.
Vöör de Müür mit dat Bild stunn’n twee grote Minschen – de klöämden nich in de piekfeine Uniformn – un de blitzblanken Stävels. Schneewitte fiine Hanschen harn see an d’ Füüsten. De Kinner kennden dat nich anners – de meesten woanden hier – in disse Gewaltskasten van Huus – solaang as see denken kunn’n. Mama un Papa kunn’n see woll schrieven – see mussen joa Stünn’ns elker Dach läärn – oaber inschloapen in Moders Aarm – ov moal up Voaders Schullern dör de Gägend rieden – dat harn see nich kenn’n liert – de Kinner oahn Öllern. Fief Winachen duur disse Kreech all – un he wur jümmer luuder un luuder.
De Kinner, de all ‘n bäten öller ween, wussen van anner Winachen to vertelln – van Winachsbööm’n mit Kersen – van puusbakkich Engels un van Knecht Ruprecht – oaber blossich Oabnds – wenn dat Lucht in de Koamer mit de hunnerd Bäeden ut wee – un mit heel saachte Stiäm ünner d’ Schloapdäkens. Veermoal Sönndachs stunn’n see noch in de koole Deel un sungn klömich in de Tied. Jeden Sönndach braan een Keers mehr an de grööne Kranz – un denn wee Hillichoabnd. Tomoal wee dat ruhich in dat grode Huus – man seech keen schniegelige Uniforms un hör keen blitzblanke Stävels mehr trappeln. Blods noch Kinner mit grode, angstvulle Oogen – in Kneestrümpen un körte Büksen.
Schrievhuus 